آیه 105 سوره آل عمران
| <<104 | آیه 105 سوره آل عمران | 106>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و شما مسلمانان مانند مللی نباشید که پس از آنکه آیات روشن برای (هدایت) آنها آمد راه تفرقه و اختلاف پیمودند، که البته برای آنها عذاب بزرگ خواهد بود.
و [شما ای اهل ایمان!] مانند کسانی نباشید که پس از آنکه دلایل روشن برای آنان آمد، پراکنده و گروه گروه شدند و [در دین] اختلاف پیدا کردند، و آنان را عذابی بزرگ است؛
و چون كسانى مباشيد كه پس از آنكه دلايل آشكار برايشان آمد، پراكنده شدند و با هم اختلاف پيدا كردند، و براى آنان عذابى سهمگين است؛
همانند آن كسان مباشيد كه پس از آنكه آيات روشن خدا بر آنها آشكار شد، پراكنده گشتند و با يكديگر اختلاف ورزيدند، البته براى اينان عذابى بزرگ خواهد بود.
و مانند کسانی نباشید که پراکنده شدند و اختلاف کردند؛ (آن هم) پس از آنکه نشانه‌های روشن (پروردگار) به آنان رسید! و آنها عذاب عظیمی دارند.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«بَیِّنَاتُ»: دلائل روشن.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«105» وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَ اخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَيِّناتُ وَ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ
و مانند كسانى نباشيد كه بعد از آنكه دلايل روشن برايشان آمد، باز هم اختلاف كرده و پراكنده شدند و براى آنان عذابى بزرگ است.
پیام ها
1- از تاريخِ تلخِ اختلافات پيشينيان، درس بگيريم. «وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ ...»
2- هميشه ريشه‌ى اختلافات جهل نيست، هوس‌ها نيز اختلاف برانگيز است.
«وَ اخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَيِّناتُ»
3- اختلاف و تفرقه، نه تنها قدرت شما را در دنيا مى‌شكند، بلكه در قيامت نيز گرفتار عذاب جهنّم مى‌سازد. «لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَ اخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَيِّناتُ وَ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ (105)
بعد از آن تحذير از تفرقه و اختلاف كلمه مى‌فرمايد:
وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ: و مباشيد اى امت مانند كسانى كه، تَفَرَّقُوا وَ اخْتَلَفُوا: متفرق شدند مانند يهود و نصارى و اختلاف كردند در دين، مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَيِّناتُ: بعد از آنكه آمد ايشان را حجتهاى روشن در كتب آنان كه موجب اتحاد و اتفاق باشد بر توحيد و نبوت و تصديق احوال آخرت. يا مراد، مبتدعين اين امتند، وَ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ: اين جماعت مختلفين در اصول دين، يا مبتدعين، براى ايشان است عذابى بزرگ كه به وصف در نيايد.
تنبيه: آيه شريفه تهديد عظيمى است نسبت به متفرقين و مخترعين و مبتدعين در دين، و اشاره است به تفرقه يهود و نصارى. «زاذان» روايت نموده:
روزى خدمت حضرت امير المؤمنين عليه السّلام در مسجد رفتم، ديدم رأس الجالوت حبر يهود و جاثليق راهب نصارى را به عنف آوردند. حضرت به رأس الجالوت فرمود: واى بر تو، مى‌دانى يهود بعد از حضرت موسى چند فرقه شدند؟
جواب داد در كتاب نظر كنم. حضرت فرمود: لعنت بر تو، چه نوع رياست مى‌كنى، هرگاه مسئله حلال و حرام از تو پرسند، گوئى در كتاب نظر كنم.
اگر آن كتاب سوخته يا دزديده شود، چه خواهى كرد؟ پس به جاثليق فرمود:
نصارى چند فرقه شدند؟ گفت چهل و پنج فرقه. فرمود: دروغ مى‌گوئى، به خدا من تورات و انجيل را بهتر از شما مى‌دانم. امت موسى هفتاد و يك فرقه شدند، هفتاد فرقه آنها هالك و يك فرقه ناجى است؛ و امت عيسى هفتاد و دو فرقه، تمام هالك و يك ناجى، و امت حضرت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم هفتاد و سه فرقه، تمام آنها هالك الا يك فرقه، و ايشان شيعيان من هستند كه خداوند در شأن آنها
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 203
فرموده: و ممّن خلقنا امّة يهدون بالحقّ و به يعدلون. «1»
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَ اخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَيِّناتُ وَ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ (105)
ترجمه
و نبوده باشيد مانند آنانكه متفرق شدند و اختلاف كردند پس از آنكه آمد ايشان را حجتها و آنگروه هر آينه براى آنها است عذابى بزرگ.
تفسير
و نبوده باشيد مانند يهود و نصارى كه اختلاف نمودند در توحيد و تنزيه ذات احديت از صفات خلق و در احوال آخرت بعد از آنكه رسيد بشما آيات بينات و ادله واضحه كاشفه از حق كه موجب اتفاق و مزيل اختلاف است اين آيه هم بنظر حقير تأييد تحقيق سابق را مينمايد كه ميخواهد بفرمايد دعوت باسلام با تفرق انجام نميشود بايد متفق شويد و از هواى نفس صرف نظر كنيد و از تعصب و عناد دست بكشيد و بكلمه جامعه متابعت امام عادل و مبلغ و داعى حقيقى اسلام را نمائيد كه يد اللّه مع الجماعة تا باين توفيق موفق و باين مقصود نائل شويد و در صورتى كه متفرق شويد و از اماميكه منصوب از طرف خداوند است اعراض نمائيد بعذاب عظيم گرفتار خواهيد شد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَ اختَلَفُوا مِن بَعدِ ما جاءَهُمُ البَيِّنات‌ُ وَ أُولئِكَ لَهُم عَذابٌ عَظِيمٌ (105)
و نباشيد مثل كساني که متفرق شدند و اختلاف (مخالفت يك ديگر) نمودند تا اينكه آمد آنها را ادلّه واضحه و آيات بيّنه و اينها كساني هستند که اختصاص داده شدند بعذاب عظيمي.
بعض مفسرين گفتند تفرقه و اختلاف بيك معني است و تكرارش تأكيد است و بعضي گفتند تفرقه در عداوت است و اختلاف در دين است.
و تحقيق كلام اينست که تفرقه بمعني جدايي است مقابل وصل که اتصال بيك ديگر است و اجتماع با هم که بشر بالذات احتياج بيكديگر دارند چه در امور دنيوي و نظام عالم و لذا گفتند (الانسان مدني بالطبع) بخلاف حيوانات که زندگي آنها انفراديست فقط در جماع و حفظ بچه‌ها يك احتياج موقت محدودي دارند.
و چه در امور دين و مسلك که احتياج بتعليم و تعلّم و تربيت و ارشاد و هدايت دارند و بامر بمعروف و نهي از منكر چون شهوت و غضب و حب‌ّ مال و منال در كمون بسياري رسوخ دارد و اگر خود سر باشند و بجان يكديگر بيفتند نظام دنيا و دين برهم ميخورد و فساد سر تا سر دنيا را پر ميكند.
و اختلاف اختلاف در رأي و سليقه و دين و مسلك که باعث عداوت و قتل و غارت و بالاخره منجر باضمحلال و فناء ميشود و همين تفرقه و اختلاف منشأ ضعف كفار شد در صدر اسلام چنانچه ميفرمايد تَحسَبُهُم جَمِيعاً وَ قُلُوبُهُم شَتّي حشر آيه 14، و نيز ميفرمايد فَأَغرَينا بَينَهُم‌ُ العَداوَةَ وَ البَغضاءَ إِلي يَوم‌ِ القِيامَةِ مائده آيه 14، و همين منشأ ضعف مسلمين شد از اختلاف بين مسلمين در امر خلافت و منجرّ باختلاف بني اميّه و بني عباس و رفته رفته بين شيعه و سني و تفرقه بين ممالك
جلد 4 - صفحه 309
اسلامي الي زماننا هذا و لذا ميفرمايد:
وَ لا تَكُونُوا اي جماعت مسلمين كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا از مشركين و يهود و نصاري و اختلفوا در امر پيغمبر اسلام صلّي اللّه عليه و آله و سلّم و دين حقه اسلامي.
مِن بَعدِ ما جاءَهُمُ البَيِّنات‌ُ از ادله روشن اسلام و معجزات باهرات و جامعيت صفات انبياء در وجود مبارك محمّد صلّي اللّه عليه و آله و سلّم از روي عناد و عصبيت و هوي و هوس و حب‌ّ جاه و مال.
وَ أُولئِكَ لَهُم عَذابٌ عَظِيمٌ تهديد مسلمين است که اگر شما هم تفرقه و اختلاف در ميانتان حكم فرما شد همان عذاب عظيم در دنيا و آخرت بشما متوجه خواهد شد.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 105)- در این آیه مجددا پیرامون مسأله اتحاد و پرهیز از تفرقه و نفاق بحث می‌کند، می‌فرماید: «و مانند کسانی نباشید که پراکنده شدند و اختلاف کردند» (وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ تَفَرَّقُوا وَ اخْتَلَفُوا).
اصرار قرآن در این آیات در باره اجتناب از تفرقه و نفاق، اشاره به این است که این حادثه در آینده در اجتماع آنها وقوع خواهد یافت زیرا هر کجا قرآن در ترساندن از چیزی زیاد اصرار نموده اشاره به وقوع و پیدایش آن می‌باشد.
لذا در پایان آیه می‌فرماید: «کسانی که با بودن ادله روشن در دین چنان اختلاف کنند به عذاب عظیم و دردناکی گرفتار می‌گردند» (مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَیِّناتُ وَ أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِیمٌ).
جامعه‌ای که اساس قدرت و ارکان همبستگیهای آنان با تیشه‌های تفرقه در هم کوبیده شود، سرزمین آنان برای همیشه جولانگاه بیگانگان و قلمرو حکومت استعمارگران خواهد بود، راستی چه عذاب بزرگی است!
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم